ކެލިފޯނިއާ ސެން ޑިއޭގޯ ޔުނިވަރސިޓީގެ އާ ދިރާސާއަކަށް ބަލާއިރު، ވެގޯވީ، އޯޒެމްޕިކް، އަދި މައުންޖާރޯ ފަދަ ބޭސްތަކަކީ ބަރުދަން ލުއިކުރުމާއި ލޭގެ ހަކުރު ކޮންޓްރޯލްކުރުމަށް އެނގިފައިވާ ފައިދާތަކުގެ އިތުރުން، ގޮހޮރުގެ ކެންސަރު ޖެހިފައިވާ މީހުންގެ ދިރިހުރުމަށް ވަރަށް ބޮޑު ފައިދާއެއް ލިބިދާނެ ބޭސްތަކެކެވެ."ކެންސަރ އިންވެސްޓިގޭޝަން" މަޖައްލާގައި ޝާއިއުކޮށްފައިވާ މި ދިރާސާގައި، ގޮހޮރުގެ ކެންސަރު ޖެހިފައިވާ 6,800 އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުންގެ މައުލޫމާތު ވަނީ ދިރާސާކޮށްފައެވެ. މި ދިރާސާއިން ފާހަގަ ކުރެވުނު ގޮތުގައި، ގްލޫކަގޮން-ލައިކް ޕެޕްޓައިޑް-1 ރިސެޕްޓަރ އެގޮނިސްޓްސް (GLP-1 ބޭސްތައް) ބޭނުންކުރި މީހުން، އެ ބޭސްތައް ބޭނުންނުކުރި މީހުންނާ އަޅާބަލާއިރު، ފަސް އަހަރުގެ ތެރޭގައި މަރުވުމުގެ ފުރުސަތު ދެބައިކުޅަ އެއްބަޔަށް ވުރެ ކުޑައެވެ. އެގޮތުން، އެ ބޭސް ބޭނުންކުރި މީހުންގެ މަރުވުމުގެ ނިސްބަތަކީ %15.5 ކަމަށްވާއިރު، ބޭނުންނުކުރި މީހުންގެ ނިސްބަތަކީ %37.1 އެވެ. ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކުން އުމުރު، ހަށިގަނޑުގެ ބަރުދަނުގެ އިންޑެކްސް (BMI)، ބަލީގެ ނުރައްކާތެރިކަން، އަދި ސިއްހީ އެހެނިހެން ކަންކަން ހިމަނައިގެން ބެލިއިރުވެސް، މި ރައްކާތެރިކަމުގެ އަސަރު ވަރަށް ވަރުގަދައެވެ. މިއީ އެހެން ކަންކަމާ ގުޅުމެއް ނެތި ލިބޭ ފައިދާއެއްކަން މިކަމުން ދައްކުވައެވެ. މިއީ އެމެރިކާގައި ކެންސަރާ ގުޅިގެން މަރުވާ މީހުންގެ ދެވަނައަށް އެންމެ ގިނަ ސަބަބު ކަމަށްވާ ކޮލޮރެކްޓަލް ކެންސަރަށް ލިބުނު ވަރަށް މުހިންމު ހޯދުމެކެވެ.ދިރިހުރުމުގެ މި ފައިދާ އެންމެ ބޮޑަށް ފެނިފައިވަނީ BMI 35 އަށް ވުރެ މަތީގައި ހުރި ބަލިމީހުންގެ ތެރެއިންނެވެ. ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކުން ލަފާކުރާ ގޮތުގައި، GLP-1 ބޭސްތަކުން ކެންސަރުގެ ނަތީޖާ ގޯސްކުރާ އިންފްލެމޭޓަރީ އަދި މެޓަބޮލިކް ގޮންޖެހުންތަކާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތްކުރުމުގައި އެހީތެރިވެދެއެވެ. މި ބޭސްތަކުގެ މަޝްހޫރު އަސަރުތައް ކަމަށްވާ ސިސްޓަމިކް އިންފްލެމޭޝަން ކުޑަކުރުން، އިންސިއުލިން ސެންސިޓިވިޓީ ރަނގަޅުކުރުން، އަދި ބަރުދަން ލުއިކުރުން – މި ހުރިހާ ކަމަކީވެސް ކެންސަރުގެ ނަތީޖާ ރަނގަޅުވުމާ ގުޅިފައިވާ ކަންކަމެވެ. މީގެ އިތުރުން، ކުރީގެ ދިރާސާތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި GLP-1 ބޭސްތަކުން ކެންސަރުގެ ސެލްތައް ބޮޑުވުން ސީދާ ހުއްޓުވައި، ކެންސަރުގެ ސެލްތައް މަރާލައި، އަދި ޓިއުމަރުގެ މާހައުލު ކެންސަރަށް އެހާ ފަސޭހަ ނޫން ތަނަކަށް ބަދަލުކޮށްފާނެއެވެ. ނަމަވެސް، މި ސީދާ ކެންސަރާ ދެކޮޅު މެކޭނިޒަމްތައް ކަށަވަރުކުރުމަށް އިތުރު ދިރާސާތައް ބޭނުންވެއެވެ.މި އުއްމީދީ މެޑިކަލް ހަބަރުތައް އާންމު ސިއްހަތުގެ ފުޅާ ޓްރެންޑްތަކާ ދިމާވެއެވެ. ގަލަޕް އިން ހެދި އެންމެ ފަހުގެ ސަރވޭއިން ދައްކާ ގޮތުގައި، އެމެރިކާގައި ހަށިގަނޑު ފަލަވުމުގެ ނިސްބަތް 2022 ވަނަ އަހަރު ގާތްގަނޑަކަށް %40 އަށް އަރާ ރެކޯޑް މަތިކަމެއްގައި ހުރި ފަހުން، މިހާރު ވަނީ %37 އަށް ދަށްވެފައެވެ. ގާތްގަނޑަކަށް 7.6 މިލިއަން މީހުންގެ ފަލަވުން ކުޑަވުމުގެ މި ދަށްވުމުގެ ސަބަބަކީ GLP-1 ބޭސްތައް ބޭނުންކުރާ މިންވަރު އިތުރުވުން ކަމަށް ބެލެވެއެވެ. މި ރިޕޯޓުގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި، އެމެރިކާގެ ބޮޑެތި މީހުންގެ ތެރެއިން ކޮންމެ 8 މީހަކުން 1 މީހުން މިހާރު މި ބޭސްތަކުގެ ތެރެއިން ބޭހެއް ބޭނުންކުރެއެވެ. ގަލަޕްގެ ޕޯލްތަކަކީ އަމިއްލައަށް ރިޕޯޓުކުރާ އަދި ޕީއަރ-ރިވިއު ނުކުރާ ޕޯލްތަކެއްކަން ފާހަގަކުރަން ޖެހެއެވެ.GLP-1 ބޭސްތަކުގެ ބޭނުންތައް ބަރުދަން ލުއިކުރުމާއި ހަކުރު ބަލި މެނޭޖްކުރުމުގެ އިތުރުންވެސް ފުޅާވަމުން އެބަދެއެވެ. މިހާރު ކުރިއަށްދާ ދިރާސާތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި މި ބޭސްތަކުން ހިތާއި ނާރުތަކުގެ ސިއްހަތު ރަނގަޅުކޮށް، ގުރުދާގެ ބަލި އިތުރުވުން މަޑުޖައްސާލައި، ފުރަމޭގެ މަސައްކަތް ރަނގަޅުކޮށް، އަދި ނިދީގައި ނޭވާ ހުއްޓޭ ބައްޔަށް (sleep apnea) އެހީތެރިވެދާނެއެވެ. އެހެން ފައިދާތަކުގެ ތެރޭގައި ލޭގެ ޕްރެޝަރު ދަށްކުރުން، ކޮލެސްޓްރޯލް ރަނގަޅުކުރުން، އަދި ފެޓީ ލިވަރ ބަލި ކުޑަކުރުން ހިމެނެއެވެ.ކުރުކޮށް ބުނާނަމަ، މި ދިރާސާއިން GLP-1 ބޭސްތަކުގެ ދިރިއުޅުން ސަލާމަތްކުރެވިދާނެ އާ ދިމާލެއް ފާހަގަކޮށްދެއެވެ. ފަލަވުމާއި ހަކުރު ބައްޔާ ދެކޮޅަށް ކުރާ މަސައްކަތުގައި މި ބޭސްތަކަށް ތައުރީފު ލިބެމުންދާއިރު، ބޮޑު ގޮހޮރުގެ ކެންސަރު ޖެހިފައިވާ މީހުންގެ ދިރިހުރުމުގެ ނިސްބަތް ރަނގަޅުކުރުމުގެ ގާބިލުކަމަކީ މެޓަބޮލިކް ސިއްހަތާއި ދާއިމީ ބަލިތަކަށް މި ބޭސްތަކުގެ ފުޅާ އަސަރު ދައްކުވައިދޭ މުހިންމު މެޑިކަލް ކުރިއެރުމެކެވެ.

ބަރުދަން ލުއިކުރާ ބޭސްތައް ކެންސަރާއި ދެކޮޅަށް!

އަލަށް ކުރި ދިރާސާއަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި (ކުޑަކޮށް) ދިގުކޮށް ހުއްޓުމެއްނެތި ހިނގުން މުހިންމެވެ. "ސްނެކްސް" މަޝްހޫރުވާ ސަބަބެއް އެބައޮތެވެ. ދުވާލުގެ ތެރޭގައި ތިބާ ހިމަނާލާ މި ކުދިކުދި ހަރަކާތްތަކަކީ، ވަގުތުގެ ތެރޭގައި ބޮޑެތި ފިޓްނަސްގެ ކުރިއެރުންތަކަކަށް ބަދަލުވެދާނެ ކަންކަމެވެ. ނަމަވެސް މާ ކުރުވުން ކަމަށް ވާނީ ކިހައި ކުރު ވެގެން ހެއްޔެވެ؟ 'އެނަލްސް އޮފް އިންޓަރނަލް މެޑިސިން' ގައި ޝާއިޢުކުރި އާ ދިރާސާއަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި ހާއްސަކޮށް ހިތުގެ ސިއްހަތަށް ދުވާލަކު މަދުވެގެން 10 މިނެޓް ހުއްޓުމެއް ނެތި ހިނގަން ޖެހެއެވެ. ނަސީބަކުން، މި ވަގުތަކީ ދިގު ވަގުތެއް ނޫނެވެ، ނަމަވެސް މިއީ ކާޑިއޯވެސްކިއުލަރ މައްސަލަތަކުގެ ނުރައްކާ ދުރުކުރުމަށްޓަކައި ހީނުކުރާ ގޮތަކަށް ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ފިޔަވަޅުތަކެއް އެޅުމުން ފުދޭނެ ކަމަށް ބުނާ ޚިޔާލަށް ގޮންޖަހާ ކަމެކެވެ. އެއީ ކީއްވެކަން މިވަނީއެވެ.މި ދިރާސާއަށްޓަކައި، ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކުން ވަނީ 40 އަހަރާއި 79 އަހަރާ ދެމެދުގެ 33,560 މީހުންގެ މައުލޫމާތު ދިރާސާކޮށްފައެވެ. މި މީހުންނަކީ ދުވާލަކު 8,000 ފިޔަވަޅަށްވުރެ މަދުން ހިނގި މީހުންނެވެ. އެއީ ހިތުގެ ބަލި ނުވަތަ ކެންސަރުގެ ބަލި ނެތް މީހުންނެވެ.ބައިވެރިން ވަނީ އެއް ހަފްތާއަށް ފިޓްނަސް ޓްރެކަރުތައް އަޅައިގެން، އެމީހުންގެ ފިޔަވަޅުތަކުގެ އަދަދުތަކާއި އެ ފިޔަވަޅުތައް ދުވާލުގެ ތެރޭގައި ބެހިފައިވާ ގޮތް ބަލާފައެވެ. އެއަށްފަހު، ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކުން ވަނީ ގާތްގަނޑަކަށް އަށް އަހަރު ވަންދެން ބައިވެރިންގެ ސިއްހަތު ބަލަމުން ގެންގޮސްފައެވެ.ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކަށް ފާހަގަވީ، އެއްފަހަރާ 10 އާއި 15 މިނިޓާ ދެމެދުގެ ވަގުތެއް ހުއްޓުމެއްނެތި ހިނގި މީހުންނަށް ސްޓްރޯކެއް ފަދަ ކާޑިއޯވެސްކިއުލަރ ހާދިސާއެއް ދިމާވުމުގެ ނުރައްކާ ހުރީ ގާތްގަނޑަކަށް %4 ގައި ކަމަށެވެ. މިއާއި އަޅާބަލާއިރު، އެއްފަހަރާ އެންމެ ފަސް މިނިޓް ވަރު ހިނގި މީހުންގެ ނުރައްކާ ހުރީ %13 ގައެވެ.މި ފައިދާތައް އެންމެ ބޮޑަށް ފެނުނީ އެންމެ މަދުން ހަރަކާތްތެރިވާ މީހުންގެ ތެރެއިންނެވެ. (އެއީ ދުވާލަކު 5,000 ނުވަތަ އެއަށްވުރެ މަދުން ފިޔަވަޅު އަޅާ މީހުން) މި ގްރޫޕްގައި، ކާޑިއޯވެސްކިއުލަރ ބަލި ޖެހުމުގެ ނުރައްކާ ކުރުކޮށް ހިނގާ މީހުންނަށް %15 އިން، އެއްފަހަރާ 15 މިނިޓާ ހަމައަށް ހިނގާ މީހުންނަށް %7 އަށް ދަށްވިއެވެ.

ހިނގަންވީ ދުވާލަކު ކިތައް މިނެޓް؟

ސްކްރޯލްކުރުމަކާއި، ސްވައިޕްކުރުމަކާއި، ޑިވައިސްއަށް ގިނަ އިރުތަކެއް ވަންދެން ބަލަން އިނުމުން އޭގެ އަސަރު ފެންނަމުން ދެއެވެ. އެވްރެޖްކޮށް ކޮންމެ މީހަކު ވެސް ދުވާލަކު ފަސް ގަޑިއިރަށްވުރެ ގިނައިރު ފޯނަށް ބަލައެވެ. ސްކްރީން ޓައިމްގެ ސަބަބުން އަހަރެމެންގެ ތެރެއިން ގިނަ ބަޔަކު މުސްކުޅިވުން އަވަސްވަމުންދާ ކަމަށް ތަޖުރިބާކާރުން އިންޒާރު ދެމުން އެބަދެއެވެ.ޑަރމަޓޮލޮޖިސްޓުން މިކަމަށް ކިޔަނީ "ޓެކް ނެކް" އެވެ. އަދި މިއީ ޒުވާން ބަލިމީހުންގެ މެދުގައި ވެސް އިތުރުވަމުން އަންނަ ކަމެކެވެ. މިކަމާ ބެހޭގޮތުން ތިބާއަށް އެނގެންޖެހޭ ހުރިހާ ކަމެއް މިކިޔައި ދެނީއެވެ. ޓެކް ނެކް އަކީ ކޮބާ؟މިއީ ފޯނު، ކޮމްޕިއުޓަރު އަދި އެހެނިހެން ޑިވައިސްތައް ބޭނުންކުރާއިރު ތަކުރާރުކޮށް ބޯ ކުރިއަށް ލެނބުމުގެ ސަބަބުން ކަރުގައި އަވަހަށް ރޫޖެހި، ހަންގަނޑު ދޫވެގެންދިއުމެވެ.މައުންޓް ސިނާއީ-ކްލިނިކް ހެލްތީ ސްކިން ޑަރމަޓޮލޮޖީ ސެންޓަރުގެ ކޯ-ޑިރެކްޓަރު ޑރ. ހެލެން ހީ ވިދާޅުވީ، "ކަރުގެ ހަންގަނޑަކީ ހަށިގަނޑުގެ ގިނަ ބައިތަކާ އަޅާބަލާއިރު ތުނި އަދި އިހުސާސް ބޮޑު ތަނެއް. އެހެންކަމުން އުމުރުން ދުވަސްވުމާއެކު، ކަރުގައި ރޫޖެހުމާއި ރޮނގުތައް އުފެދުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑު.""ކަރުގެ ހަންގަނޑު ދޫވުމާއި، ރޫޖެހުމާއި، ހުރަސް ރޮނގުތަކާއި، ކްރީސްތަކާ މެދު ކަންބޮޑުވާ ބަލިމީހުންގެ އަދަދު އިތުރުވަމުންދާކަން އަހަރެންނަށް ވަރަށް ސާފުކޮށް ފެނޭ،" އޭނާ އިތުރަށް ވިދާޅުވިއެވެ.މި މައްސަލަ އުމުރުން ދުވަސްވުމާއެކު އިތުރަށް ފާޅުވާން ފަށާއިރު، ޒުވާނުންގެ މެދުގައި ވެސް މިއީ "އިތުރުވަމުން އަންނަ ކަމެއް" ކަމަށް ހީ ވިދާޅުވިއެވެ.ފްލޮރިޑާގެ ވެސްޓް ޕާމް ބީޗްގައި ހުންނަ ބޯޑު ސެޓިފައިޑް ޑަރމަޓޮލޮޖިސްޓެއް ކަމަށްވާ ޑރ.ޖޭކޮބް ބީއާރ އަށް ވެސް މިފަދަ ޓްރެންޑެއް ފެންނަމުން އެބަދެއެވެ. އޭނާ ފާހަގަކުރެއްވި ގޮތުގައި ކަރުގެ ރީތިކަމާ ބެހޭ ކަންބޮޑުވުންތަކާއެކު ބަލިމީހުން އަންނައިރު، އުމުރާ ގުޅިގެން އެކި އަސަރުތައް ފެނިދާނެއެވެ."އާންމުކޮށް، މެދު އުމުރުގެ އަދި ޒުވާނުންގެ ކަރުގެ ކުރިމަތީގައި އަވިން ލިބޭ ގެއްލުމާ ގުޅިގެންނާއި، ޑިވައިސްތަކަށް ބެލުމަށްޓަކައި ކަރު ލެނބުމުގެ ސަބަބުން ރޮނގުތައް ފެނޭ." އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.ޓެކް ނެކް (Tech Neck) ހުއްޓުވޭނެތޯ؟އުންމީދު ގެއްލިފައެއް ނުވެއެވެ. އޭނާ ލަފާދެނީ ހަށިގަނޑު ބަހައްޓާ ގޮތާމެދު ސަމާލުވުމަށެވެ. އެއީ ކަރު ތިރިކޮށް ބެލުމުގެ ބަދަލުގައި ސްކްރީން ލޮލުގެ ލެވެލަށް މައްޗަށް ގެނައުމެވެ. މިއީ ޓެކް ނެކް ރަނގަޅުކޮށް މަސްތަކުގެ ހީވާގިކަން (muscle tension) ކުޑަކޮށްދޭނެ ކަމެކެވެ. ހަމުގެ ފަރުވާ (Skincare) ވެސް ބޮޑު ތަފާތެއް ގެނެސްދެއެވެ."މަޑު ކްލެންޒާއެއް، ހައިޑްރޭޓިންގ މޮއިސްޗަރައިޒާއެއް އަދި ސަންސްކްރީނަކީ ކޮންމެހެން ބޭނުންވާ އެއްޗެކެވެ،" އޭނާ ބުންޏެވެ. "އެހެން ބޭނުންތެރި ޓޮޕިކަލް މާއްދާތަކުގެ ތެރޭގައި ރެޓިނޮއިޑްސް، ޕެޕްޓައިޑްސް، ހައިލިއުރޮނިކް އެސިޑް އަދި ވިޓަމިން ސީ އާއި އީ ފަދަ އެންޓިއޮކްސިޑެންޓްސް ހިމެނެއެވެ."ބީއަރ ވަނީ އަވަހަށް މުސްކުޅިވުން ހުއްޓުވުމަށް ކަރުގައި ސަންސްކްރީން ބޭނުންކުރުމުގެ މުހިންމުކަން ވެސް ފާހަގަކޮށްފައެވެ."އަޅުގަނޑުމެންނަށް އަބަދުވެސް ފެންނަނީ އެމީހުން އާންމުކޮށް ސަންސްކްރީން ހަނދާންކޮށްފައި މޫނުގައި އުނގުޅާ ތަންތަނާއި، އެމީހުންގެ ކަރުގެ ހަމުގެ ކުލަ ތަފާތުވާ ބަލިމީހުންނެވެ،" އޭނާ ބުންޏެވެ. އަދި އެސްޕީއެފް 30 ނުވަތަ އެއަށްވުރެ މަތީގެ ސަންސްކްރީން ބޭނުންކުރުމަށް ލަފާދިނެވެ.އަދި އެގްޒީމާ ފަދަ ހަމުގެ ހާލަތްތަކަށް ފަރުވާކުރާށެވެ، އެއީ ހަމުގެ ބެރިއަރަށް ގެއްލުންދީ އަދި ރޮނގުތައް އިތުރަށް ގޯސްކޮށްލާ ކަމެކެވެ.ޓެކް ނެކް އަށް ފަރުވާކުރެވޭނެތޯ؟ހަމުގެ ފަރުވާއާއި އިރުން ރައްކާތެރިވުމަކީ ހުއްޓުވުމާއި ފަރުވާގެ "އަސާސީ ތަނބުތައް" ކަމަށް ހީ ވިދާޅުވިއެވެ. ނަމަވެސް އޮފީހުގައި ކުރެވޭ ފަރުވާތައް ވެސް އެހީތެރިވެދެއެވެ."މީގެ ތެރޭގައި ހަންގަނޑު ހިމަކޮށް އަދި އާ ކޮލަޖަން އާއި އިލާސްޓިން އުފެއްދުމަށް ބާރުއެޅުމަށް އަލްޓްރާސައުންޑް ނުވަތަ ރޭޑިއޯފްރީކުއެންސީ ޓެކްނޮލޮޖީ ބޭނުންކުރާ ޑިވައިސްތައް ހިމެނޭ. އެއީ ކަރުގެ ހަންގަނޑު ދޫވެފައި ހުރުމާއި އަދި ހަންގަނޑު ރޫޖެހިފައި ހުރުމަށް ވަރަށް އަސަރުކުރާ ފަރުވާތަކެއް،" ހީ ވިދާޅުވިއެވެ.ބީއަރ އޭނާގެ ޕްރެކްޓިސްގައި ގިނައިން ލޭޒަރ ފަރުވާ ބޭނުންކުރެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އޭނާ އެންމެ ގަޔާވާ އެއް ފަރުވާއަކީ އެބްލޭޓިވް ކާބަން ޑައިއޮކްސައިޑް ލޭޒަރެވެ.އެހާ ބޮޑު ނުފޫޒެއް ނުފޯރާ ފަރުވާއެއް ބޭނުންވާ ފަރާތްތަކަށް، ބީއަރ ވިދާޅުވީ ސުޕަރފިޝަލް ކެމިކަލް ޕީލް އަކީ ވަގުތު ކުޑަކޮށް ނަގާނެ ނަމަވެސް އިތުރަށް މަޑުމަޑު ނަތީޖާއެއް ލިބޭނެ ފަރުވާއެއް ކަމަށެވެ. މަސްތަކުގެ ސަބަބުން ކަރުގައި ފާޅުކޮށް ރޮނގުތައް ހުންނަ ބަލިމީހުންނަށް، ހީ ބޭނުންކުރަނީ މަސްތައް ދޫކޮށްލުމަށް ބޮޓޮކްސް ފަދަ ނިއުރޯމޮޑިއުލޭޓަރުތަކެވެ.

ލައިފް ސްޓައިލް ނޫސް

ލައިފް ސްޓައިލް ނޫސް (3)

ބަރުދަން ލުއިކުރާ ބޭސްތައް ކެންސަރާއި ދެކޮޅަށް!

ހިނގަންވީ ދުވާލަކު ކިތައް މިނެޓް؟

ފޯނު ގިނައިން ބޭނުންކުރާނަމަ މުސްކުޅިވުން އަވަސްވަނީތަ؟